Thứ Sáu, Tháng Một 15, 2021
  • Login
HiQuyNhon
  • Quy Nhơn Ngày Nay
  • Du Lịch
    • Nghỉ Chân
    • Văn Hóa
    • Ẩm Thực
  • Cảm Nhận
No Result
View All Result
HiQuyNhon
  • Quy Nhơn Ngày Nay
  • Du Lịch
    • Nghỉ Chân
    • Văn Hóa
    • Ẩm Thực
  • Cảm Nhận
No Result
View All Result
HiQuyNhon
No Result
View All Result

Duyên Dáng Nón Lá Gò Găng

Cường by Cường
10/12/2020
in Du Lịch, Văn Hóa
A A
0
Share on FacebookShare on Twitter

Xem thêm

Vi vu trải nghiệm du lịch staycation với các địa điểm và khách sạn Đà Lạt hấp dẫn

Review cảm nhận tour Hà Giang 2 ngày 1 đêm mùa tam giác mạch 2020

DU LỊCH QUY NHƠN – BÌNH ĐỊNH THEO TỪNG THỂ LOẠI NHU CẦU

Mục Lục

  1. Nổi tiếng nón ngựa Phú Gia
  2. Chiếc nón lá ngày nay có gì khác?
    1. Xem thêm
  3. Các công đoạn làm ra chiếc nón lá
  4. Nghề làm nón có đang bị mai một?

Từ Nam chí Bắc, nón lá Gò Găng đã trở thành vật dụng thân thiết cho người lao động một nắng hai sương, cho các cô các chị đi chợ, đi chùa. Hình ảnh những cô gái, các bà, các chị miệt mài với từng mũi kim mũi chỉ, bàn tay mềm mại vuốt từng thếp lá nên thành thơ ca:

Gò Găng có nón chung tình

Ở đây có thiếp một dạ với mình mình ơi!

Duyên dáng nón lá Gò Găng
Duyên dáng nón lá Gò Găng

Nổi tiếng nón ngựa Phú Gia

Ở nước ta, hình ảnh chiếc nón lá đã trở thành một phần trong bộ trang phục truyền thống của người Việt. Với hình ảnh chiếc nón quai thao của các cô gái xứ Bắc, nón lá bài thơ cô gái Huế… làm nên nét duyên dáng, mềm mại thướt tha của các cô gái. Chỉ riêng Bình Định, chiếc nón ngựa Phú Gia lại biểu tượng cho sự mạnh mẽ, uy nghiêm của con nhà võ, gắn liền với hình ảnh đội quân Tây Sơn thần tốc.

Bình Định thuở xưa nổi tiếng với chiếc nón ngựa, một loại nón chủ yếu sản xuất để cung cấp cho giới quan lại triều đình, các bậc văn nhân thượng lưu, quyền quý. Chiếc nón ngựa được làm ra bởi những người dân thôn Phú Gia (xã Cát Tường, huyện Phù Cát), rồi được chuyển về bán tại chợ nón Gò Găng, một địa điểm trao đổi mua bán nón ngựa có từ lâu đời, nên được gọi là nón Gò Găng. Ở Bình Định, nghề làm nón truyền thống trải khắp các làng Bình Đức, Tân Đức, Tân Nghi, Vĩnh Phú, Châu Thành, Phú Thành, Kiều An… (phường Nhơn Thành, thị xã An Nhơn).

Chiếc nón lá ngày nay có gì khác?

Chiếc nón Gò Găng bây giờ là sự kết hợp hài hòa giữa nón bài thơ xứ Huế và nón ngựa ngày xưa. Nó tiết kiệm được nguyên vật liệu, giảm tính cầu kỳ thái quá, hợp với dân lao động một nắng hai sương. Song, không vì lẽ đó mà mất đi vẻ duyên dáng nên thơ. Ngược lại, với dáng thanh mảnh riêng biệt của mình, nó được nhắc đến nhiều trong thơ ca nhạc họa.

Các chị miệt mài từng đường kim mũi chỉ
Các chị miệt mài từng đường kim mũi chỉ

Các công đoạn làm ra chiếc nón lá

Nghề làm nón Gò Găng có từ thời Tây Sơn – Nguyễn Huệ, việc làm nón ngựa hồi ấy rất dày công và tỉ mẩn. Để là một chiếc nón ngựa thường phải trải qua bốn công đoạn:

  • Tạo sườn mê: Rễ cây giang lấy từ trên núi đem phơi khô, chẻ thành những sợi nhỏ mỏng như sợi cước. Cách thức đan nang theo kiểu đan giỏ, các lỗ nang có hình lục giác tạo thành một miếng mê lớn.
  • Thắt nang sườn: Đặt miếng mê lên khuôn nón mẫu, khâu vành nang dưới cùng để tạo sườn hình nón. Tiếp đến là khâu sườn đứng và sườn ngang bằng các sợi giang có kích cỡ như sợi tăm. Hai công đoạn làm sườn nón này phải do những người thợ chuyên nghiệp thực hiện để cho những người thợ làm nón bình thường thực hiện tiếp các công đoạn sau.
  • Thêu hoa văn trên sườn: Thông thường, nón được thêu hoa văn theo các đề tài long, lân, quy, phụng; lưỡng long tranh châu; mai lan cúc trúc; các câu thơ; câu đối hoặc những cảnh vật trên nang sườn.
  • Công đoạn cuối cùng là lợp lá chằm chỉ: Lá kè tươi phải được hái về từ vùng núi Vĩnh Thạnh, Gia Lai, sau đó sẽ được xử lý công phu, tướt bỏ sống lá, phơi khô trong bóng râm, đặt trên chậu lửa và lồng tre để xông lá cho chín, sau đem ra ngoài trời phơi sương, hơ lửa để vuốt cho lá được thẳng và phẳng. Người thợ dùng kéo chuyên dụng có bản mỏng, lưỡi dài để cắt lá thành từng miếng nhỏ theo chiều cao nón. Xếp chồng mép mí lá bủa đều xung quanh sườn nón từ đỉnh xuống. Chằm lá vào sườn nón, chỉ chằm nằm dưới mí lá nên nhìn bên ngoài không thấy đường chằm. Chằm xong, người thợ cắt bỏ những sợi chỉ thừa dính trên bề mặt nón và không quên trang trí một đùm chỉ ngũ sắc ở đỉnh nón.

Vì vậy giá thành rất đắt, nó chỉ dành cho những người cao sang quyền quí, những chức sắc quan lại của triều đình. Dần dà theo nhu cầu của giới bình dân, nón ngựa được cải biên thành ngựa đơn, rồi nón buôn, nón chũm rẻ hơn nhiều. Các loại này đều không có chụp, nó được thay bằng những tua ngũ sắc ở chóp nón cho đẹp. Đám cưới ở các vùng làm nón, nhà giàu rước dâu bằng kiệu, chàng rể thì đội nón, đi ngựa. Nhà nào nghèo cũng ráng sắm đôi nón ngựa cho cô dâu chú rể đội đi trong ngày cưới. Vậy nên ca dao có câu:

Cưới nàng đôi nón Gò Găng

Xấp lãnh An Thái một khăn trầu nguồn

Duyên dáng nón lá Gò Găng
Ngày nay, các cô gái làng nón hầu như ít còn giữ được phương pháp làm nón ngựa nữa.

Ngày nay, các cô gái làng nón hầu như ít còn giữ được phương pháp làm nón ngựa nữa. Họ quen với công đoạn nhanh, giản tiện và dễ tiêu thụ của chiếc nón trắng mảnh mai, một sản phẩm của quá trình cải cách lâu dài. Để làm loại nón này cũng phải qua nhiều công đoạn. Trong đó làm lá là công đoạn khó nhất. Người xưa đã dặn:

Anh về Bình Định ba ngày

Gởi mua chiếc nón, lá dày không mua

Mỗi nón phải xây với 18-19 lá ở độ tuổi thích hợp. Nếu lá quá tuổi sẽ dẫn đến màu vàng như nón mắc mưa, thếp lá dày không thanh mảnh; lá nhỏ tuổi thì nhiều gân xanh, làm cho mặt nón thô nhám mất đi vẻ mượt mà. Đầu mối chính của nghề nón là thị tứ Gò Găng. Nơi đây có một chợ nón lớn, họp thường xuyên từ 3, 4 giờ sáng. Cứ hết một đợt làm được 25- 30 chiếc thì bà con các vùng phụ cận lại mang nón đến bán và mua sắm vật liệu cho đợt sau. Từ vùng núi cao nguyên mưa nguồn gió dữ đến các miệt vườn Nam bộ, nón lá Gò Găng đã trở thành vật dụng thân thiết cho mọi người lao động.

Chợ nón Gò Găng
Chợ nón Gò Găng

Nghề làm nón có đang bị mai một?

Nghề làm nón ở Bình Định tuy không làm giàu được nhưng cũng sẽ không chết, vì nó là nghề lúc nông nhàn, nghề truyền thống của nhiều làng quê. Và chiếc nón không đơn giản chỉ là một vật đội đầu che nắng che mưa nữa, nó còn là sản phẩm kết tinh của tính chăm chỉ, sáng tạo, sự khéo léo của người thợ và thể hiện trình độ văn hóa của vùng đất đã sản sinh ra nó. Nghề này rất hợp với chị em phụ nữ ở nông thôn. Sau mùa làm mạ gieo cấy, họ sử dụng thời gian nông nhàn để làm nón. Công việc nhanh có tiền lại không nhiều vốn như các nghề khác.

 

Duyên Dáng Nón Lá Gò Găng 2
Nhộn nhịp chợ nón trong đêm

Năm 2007, UBND tỉnh Bình Định đã công nhận Làng nghề Nón lá Gò Găng đạt tiêu chí làng nghề truyền thống. Nếu bạn có dịp đi ngang An Nhơn đất Bình Định, đừng quên dành thời gian ghé lại thăm làng nghề làm nón truyền thống độc đáo này để cảm nhận thêm về một nét đẹp văn hóa của mảnh đất đầy nắng gió nhưng sâu nặng nghĩa tình này và để hoài niệm về một quá khứ hào hùng của đội quân người anh hùng áo vải.

Tags: mua sắm ở quy nhơnnón lá gò găng
Share149Tweet92Pin33
Cường

Cường

Có thể bạn sẽ xem

Hồ Xuân Hương
Du Lịch

Vi vu trải nghiệm du lịch staycation với các địa điểm và khách sạn Đà Lạt hấp dẫn

30/12/2020
Review cảm nhận tour Hà Giang 2 ngày 1 đêm mùa tam giác mạch 2020
Cảm Nhận

Review cảm nhận tour Hà Giang 2 ngày 1 đêm mùa tam giác mạch 2020

23/12/2020
DU LỊCH QUY NHƠN – BÌNH ĐỊNH THEO TỪNG THỂ LOẠI NHU CẦU
Du Lịch

DU LỊCH QUY NHƠN – BÌNH ĐỊNH THEO TỪNG THỂ LOẠI NHU CẦU

22/12/2020
MƠ NƠI LÀNG BIỂN – LÀNG CHÀI NHƠN LÝ
Quy Nhơn Ngày Nay

MƠ NƠI LÀNG BIỂN – LÀNG CHÀI NHƠN LÝ

01/12/2020

Bài Mới

  • TRÁNH NẮNG VỚI NHỮNG QUÁN NƯỚC THU HÚT GIỚI TRẺ QUY NHƠN

    TRÁNH NẮNG VỚI NHỮNG QUÁN NƯỚC THU HÚT GIỚI TRẺ QUY NHƠN

    1601 shares
    Share 859 Tweet 309
  • SELFIE “QUÊN LỐI VỀ” TẠI 5 QUÁN CÀ PHÊ CÓ VIEW “ĐẸP MIỄN CHÊ” TẠI QUY NHƠN

    1420 shares
    Share 571 Tweet 354
  • TOP 5 CÁC QUÁN XÔI QUY NHƠN NHẮC TỚI LÀ THÈM!

    568 shares
    Share 226 Tweet 141
  • SĂN LÙNG 10 MÓN NGON CHỈ CÓ Ở QUY NHƠN VÀO CHIỀU TỐI

    834 shares
    Share 340 Tweet 206
  • TRẢI NGHIỆM MỘT NGÀY BÌNH YÊN TẠI NHÀ THỜ LÀNG SÔNG

    406 shares
    Share 180 Tweet 94
Bay cùng Traveloka Bay cùng Traveloka Bay cùng Traveloka
ADVERTISEMENT
HiQuyNhon

HiQuyNhơn khởi điểm từ 1 ý tưởng của nhóm bạn trẻ xuất thân từ thành phố biển Quy Nhơn đang sống và làm việc tại Sài Gòn muốn đóng góp cho thành phố thân yêu của họ thật hữu ích, bài bản và có giá trị tinh thần cao.

  • Liên Hệ
  • Điều Khoản Sử Dụng
  • Chính Sách Bảo Mật
  • Trở Thành Một Phần Hi! Quy Nhơn

Copyright © 2015 – 2020 HiQuyNhon – Du Lịch Thành Phố Quy Nhơn | Quy Nhơn Media

No Result
View All Result
  • Tin Tức
  • Du Lịch
    • Điểm Đến
    • Văn Hóa & Lịch Sử
  • Ăn Gì
    • Đường Phố
    • Món Ngon
    • Quán Hay
  • Ở Đâu
  • Cảm Nhận
  • Mã Giảm Giá

© 2020 Du Lịch Thành Phố Quy Nhơn

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In